اصولاً از منظر خودسازي و عرفان، انسان بايد دائماً در خود مراقبه كند چنانكه پيامبر مي فرمايد:" حاسِبوا اَنفُسَكُم قبلُ اَن تحاسبوا وَ زِنوا اعمالكم قبل اَن تُوزنوا و موتوا قبل اَن تموتوا." قبل از اين كه به حسابتان برسند به حساب خود رسيدگي كنيد؛ اعمالتان را بسنجيد قبل از آن كه آن را بسنجند و بميريد قبل از آنكه ميرانده شويد." (حدیث شماره55) به قول مولانا:
اي خُنُك آن را كه پيش از مرگ،مُـرد يعنــي او از اصلِ اين رَز بــوي بُــرد
مرگ پيش از مرگ امن است اي فتي اين چنين فــرمــود مـا را مصطفــی
مرگ